Home | Felietony | Mechanika Planszy – Area Control

Mechanika Planszy – Area Control
Ten tekst przeczytasz w 8 minut

Co sprawia, że jedne gry lubimy bardziej od innych? Czy najważniejszy jest gatunek, tematyka, czy może wyszukane mechanizmy? W początkowym stadium swojej planszówkowej choroby zacząłem gorączkowo wyszukiwać tej jednej tajemniczej ingrediencji pośród ulubionych tytułów. Celem było znalezienie innych, podobnych, potencjalnie jeszcze lepszych pozycji. Po nieudanych próbach zaszufladkowania własnej osoby w pętach euro gracza bądź amieritrash’owca, doszedłem do dwóch wniosków. Po pierwsze, zagadkowy składnik nie istnieje. Do uzyskania owego kamienia filozoficznego potrzebnych jest ich kilka i to zmieszanych w odpowiednich proporcjach, znanych tylko autorowi formuły. Po drugie, mikstura musi działać i nawet najbogatszy jej zapach i najpiękniejsze kolory zdadzą się na nic, jeśli nie przemienia miedzi w złoto. Przyjrzyjmy się zatem głównym siłom rządzącym planszą. Dziś na stół trafia mechanizm Area Control / Area Influence, czyli kontrola / oddziaływanie na danym obszarze.
Gry oparte o tę mechanikę nagradzają gracza kontrolującego określony obszar. W niektórych przypadkach trzeba mieć większą liczbę jednostek, w innych być jedynym właścicielem danego regionu. Osoba, która tego dokona otrzymuje pod koniec tury lub rundy odpowiednią liczbę punktów, które przybliżają ją do zwycięstwa. Jak widać dużo tu mowy o terytorialności. Obszary, regiony, krainy to chyba jeden z najbardziej charakterystycznych elementów zdobiących plansze gier. Cóż może być piękniejszego od majestatycznej mapy rozłożonej na środku stołu? Nie powinien więc dziwić fakt, że mechanika Area Control / Area Influence jest tak często wykorzystywana właśnie w grach planszowych. Według serwisu Board Game Geek, ponad 200 pozycji wydanych w 2012 roku posługiwało się rozwiązaniami charakterystycznymi dla tej kategorii. Tutaj należałoby zaznaczyć, że nie jest to termin jednolity i jasno określony. Istnieją różne jego odmiany, a gracze z całego świata potrafią ostro spierać się o przynależność danego tytułu do tego bądź innego gatunku. Jednakże celem tego artykuł nie są semantyczne zabawy, czy próba stworzenia pseudo słownika, a jedynie usystematyzowanie pokrewnych mechanik oraz pomoc w zwerbalizowaniu tego co naprawdę w grach lubimy. Powstaje pytanie. Na czym polegają te różnice i jak je rozpoznać? Najlepszym sposobem będzie odwołanie się do kilku przykładów.

AREA MAJORITY

 Area majority to mechanika, w której punktuje się na podstawie względnych liczb na poszczególnych obszarach planszy. Najważniejsze jest posiadanie większości na danym polu. W grach tego typu prawie każdy region na planszy jest dostępny dla graczy, którzy rywalizują o posiadanie jak największej liczby swoich elementów na danym obszarze. Możliwe są zatem sytuacje, w których kilka osób będzie posiadać swoje pionki, znaczniki lub inne elementy na tym samym terenie. W fazach punktacji gracze z największa ich liczbą będą otrzymywać punkty. W niektórych przypadkach nagradzany będzie tylko jeden gracz, w innych dwóch lub nawet trzech.

Klasycznym już przykładem area majority jest El Grande. Akcja gry została umiejscowiona w średniowiecznej Hiszpanii, w której przywódcy rodów szlacheckich walczą o kontrolę w poszczególnych prowincjach wysyłając tam podległych im Caballeros. Tematyka doskonale pasująca do mechaniki. Walka o wpływy i przepychanki z królem, który był zbyt słaby by przeciwstawić się arystokracji. Planszę zdobi pięknie stylizowana mapa dziewięciu regionów Hiszpanii. Podczas faz podliczania gracze otrzymują punkty zwycięstwa za posiadaną tam liczbę swoich caballeros. Ponieważ nie wszystkie regiony są jednakowo ważne, w niektórych punktuje tylko pierwszy gracz, w innych drugi i trzeci. Jeśli spojrzymy na powyższy krótki opis El Grande zobaczymy skąd biorą się znaczeniowe zawirowania i nieścisłości w obrębie mechaniki area majority. Często mylona jest z area influence ponieważ niektóre gry używają tematycznego zwrotu dodawania czy wywierania wpływu na regiony. Sam napisałem o „walce o wpływy” w El Grande, chociaż tak naprawdę chodzi jedynie o posiadanie większości, która nie zapewnia nam żadnych innych wpływów poza punktami. Nie powstrzymamy innych graczy przed ich zdobywaniem, czy ustawianiem kolejnych jednostek na tym obszarze. Nie jest to także area control. Nie dajmy się oszukać wrażeniu, że posiadanie większości daje kontrolę nad danym obszarem. Zapunktujemy, ponieważ mamy najwięcej wspomnianych wcześniej caballeros, ale nie jesteśmy jedyną siłą, która może oddziaływać na tym polu. Nie mamy kontroli.

 

Inną mniej znaną pozycją wykorzystującą area majority jest Sun Tzu (Dynasties). W tej intensywnej dwuosobowej grze wcielamy się w generałów walczących o panowanie nad pięcioma prowincjami starożytnych Chin. Podczas dziewięciu rund gracze zagrywają w tajemnicy karty na każdy z regionów by uzyskać w nim przewagę. Różnice liczbowe na kartach określają ile kostek w swoim kolorze dodajemy lub odejmujemy na rozpatrywanym obszarze. Po 3, 6 i 9 rundzie przyznawane są punkty za przewagę w poszczególnych prowincjach.. Całość urozmaicają karty specjalne umożliwiające ciekawe manewry taktyczne. Chociaż za każdy region zapunktować może tylko jedna osoba, to jedna
k przez cały czas mamy możliwość zagrywania kart na całą planszę. Wygrana w danym miejscu nie daje żadnych specjalnych korzyści a w ostatecznym rozrachunku liczy się głównie zdobycie większości.
AREA CONTROL
Główną różnicą pomiędzy area majority a area control jest konieczność kontrolowania pola w celu otrzymania punktów. Kontrolę należy rozumieć jako wyłączną okupację obszaru poprzez umieszczenie na nim znacznika bądź jednostki. W odróżnieniu od area majority sytuacja, w której dzielimy pole z innym graczem nie będzie przynosić nam profitów. Następną różnicą jest większe zorientowanie przestrzenne, jako że kontrolując jedne pola możemy zamykać dostęp do innych. Nie ma tu takiej wolności jak w grach area majority. Nadal jednak kontrola, czy posiadanie większości nie wpływa bezpośrednio na inne obszary gry i pozostałych graczy.

Przykładem może być gra Small World, gdzie na dosyć ciasnej mapie różne fantastyczne rasy walczą o trochę miejsca dla siebie. W swojej turze mamy możliwość zaatakowania terenów przeciwnika i zdobycia ich. Potrzebna jest do tego przewaga w liczebności armii. Mając większość jednostek niszczymy wrogie siły i zdobywamy nowe tereny. Gracze otrzymują punkty zwycięstwa za okupowane obszary. Podbój nie jest w bezpośredni sposób powiązany z żadnym systemem ekonomicznym, nie zapewnia nam też nowych mocy. Zasada jest bardzo prosta: im więcej terenu zdobyłeś tym więcej masz punktów. By wygrać trzeba zwyczajnie w świecie wykurzyć innych. Posługując się cytatem z filmu Nieśmiertelny „Może zostać tylko jeden” i nie ma dzielenia się punktami za pola.
Zupełnie nietypowe podejście do tematu kontroli przedstawia Reef Encounter. Gra o życiu rafy koralowej. Naszym celem jest hodowla korali, ich rozrost i obrona przed innymi gatunkami położonymi wyżej w podwodnej hierarchii organizmów. Te dominujące mogą zyskać przestrzeń kosztem słabszych. Z pomocą przychodzą nam krewetki, które bronią naszych kolonii do momentu ich zjedzenia. Kiedy nasza ryba pożera wyhodowaną kolonię zyskujemy punkty zależne od jej gatunku i wielkości. Ponownie, im więcej pól zajmujemy tym więcej zyskujemy. Chociaż area control jest najczęściej używanym terminem, gier wykorzystujących tę mechanikę w jej czystej postaci jest raczej niewiele. Zasadniczo są to niewielkie gry abstrakcyjne bądź rodzinne, w których przesuwamy elementy by zdobyć kontrolę. Powodem tego terminologicznego zamieszania jest ogromna liczba tytułów miksująca mechaniki area majority lub area control z tym co nazywamy area influence.

AREA INFLUENCE
W grach wykorzystujących tę mechanikę okupacja lokacji ma wpływ na pobliskie strefy lub pozostałych graczy. Może też zapewniać specjalne efekty graczowi kontrolującemu dany obszar. Korzeni area influence należałoby szukać w grach wojennych, gdzie często mówi się o strefach kontroli. Na przykład, zdobywając jakąś istotną pozycję zyskujemy kontrolę nad większym obszarem, czyli innymi słowy „wpływamy na pobliskie lokacje”. Specjalna funkcja takiego pola może być uruchamiana jeśli dysponujemy większością bądź całkowitą kontrolą. Możemy więc mówić o różnych wariacjach tego mechanizmu, w zależności od tego, na którym z wcześniej omawianych rozwiązań został oparty. Ze względu na funkcje poszczególnych pól wzrasta znaczenie terytorialności, walki o lokacje, manipulowania jednostkami i obrony kluczowych miejsc. Nie znajdziemy tego aspektu w El Grande. W Small World liczba zdobytych punktów zależy od rodzaju terenu, ale w dalszym ciągu brakuje wpływu na inne pola. Wyjątkiem jest nowa wersja tej gry o nazwie Small World Underground. Wprowadzono tam relikwie i miejsca, które dają możliwość oddziaływania na inne obszary i rasy.
Prostym i obrazowym przykładem gry area influence jest Nexus Ops (jego recenzję znajdziecie tutaj). Gracze wcielają się w role dowódców mających za zadanie opanowanie powierzchni planety bogatej w drogocenne minerały. Bitwy rozgrywane są na heksagonalnej mapie, w której centrum znajduje się pole o specjalnych właściwościach nazywane Monolith. Dodatkowo, na niektórych z kafelkach znajdują się punkty wydobycia surowca, za który kupujemy nowych żołnierzy. Na jednym polu mogą znajdować się jednostki kilku graczy, ale tylko w momencie uzyskania kontroli przez jednego z nich (eksterminacja pozostałych) możliwe jest wydobycie surowców. Dodatkowo zdobycie Monolithu pozwala na dobieranie specjalnych kart pomagających podczas walki. Pomimo, że głównym źródłem punktów zwycięstwa w Nexus Ops jest wygrywanie bitew, to jednak bez uzyskiwania kontroli nad obszarami o specjalnym działaniu nie osiągniemy sukcesu.

Innym przykładem gry area influence jest Alien Frontiers. W tym przypadku rywalizujemy o skolonizowanie powierzchni obcej planety podzielonej na kilka rejonów. Założenie własnej kolonii na danym polu przynosi nam punkty zwycięstwa. Gracz z największą liczbą kolonii w danej strefie otrzymuje dodatkowy punkt za posiadanie większości. Mielibyśmy czyste area majority gdyby nie fakt, że większość zapewnia nam dostęp do specjalnego efektu regionu. Pewnego rodzaju bonusu, który ułatwia wykonywanie akcji dostępnych na stacjach kosmicznych orbitujących wokół planety.
 Jeśli jesteśmy już przy mechanice zapewniającej wpływy nie można nie wspomnieć o Tammany Hall. Sceną zmagań jest XIX wieczny dolny Manhattan. Aktorzy to politycy walczący o władzę w Nowym Yorku. By wygrać w wyborach pomagamy imigrantom osiedlać się w dzielnicach miasta. Dzięki temu zyskujemy polityczne wpływy, które mogą przeważyć szalę zwycięstwa. Poszczególne regiony zapewniają nam dodatkowe profity, a wysyłani przez nas szefowie okręgów dbają o zabezpieczenie głosów.

Podczas faz punktowania w każdej dzielnicy zlicza się liczbę szefów okręgu, do której gracze w tajemnicy dodają zdobyte wcześniej polityczne wpływy. Czyli znaczniki uzyskane za umieszczanie imigrantów. Tammany Hall to synonim całkowitego przeciwieństwa kooperacji. Gra pełna zdrady, korupcji, tymczasowych aliansów i zdobywania władzy za wszelką cenę. Niemniej doskonale ukazująca zalety mechaniki area influence oraz jej potencjał wytwarzania dynamiki i napięcia w grze planszowej.

Na koniec przykład szczególny, bardzo wysoko oceniany Chaos w Starym Świecie, tym ciekawszy bo łączący różne aspekty powyższych kategorii. Gra, w której wcielamy się w jednego z okrutnych bogów chaosu starających się splugawić świat szybciej i lepiej niż jego pobratymcy. Planszę stanowi obraz klimatycznej mapy podzielonej na regiony wygrawerowane na ludzkiej skórze. Bogowie wysyłają swoje jednostki na planszę starając się zapunktować za posiadanie większości jednostek. Na jednym obszarze mogą znajdować się armie różnych graczy. Ponadto specjalne jednostki umieszczają na mapie żetony korupcji. Tylko spełniając indywidualne warunki naszej rasy mamy możliwość poruszania obrotowych wskaźników zagrożenia, stanowiących osobną drogę do zwycięstwa. Dodatkowo gracze mogą zagrywać karty na poszczególne lokacje dzięki, którym zyskują specjalne moce, przemieszczają jednostki i całkowicie miksują zasady gry co czyni tę grę jeszcze trudniejszą do zakwalifikowania w jednej tylko kategorii. Dla mnie Chaos w Starym Świecie jest symbolem zbiorczej kategorii Area Control / Area Influence. Jeśli uważacie się za miłośników którejkolwiek z jej odmian nie możecie nie spróbować walki o splugawienie rejonów starego świata.

Jak widać granice powyższych mechanik nie są sztywno zarysowane. Różnorakie rozwiązania przeplatają się tworząc nowe, wyjątkowe połączenia. Może dlatego niuanse wszelkich aspektów kontrolowania obszarów na Board Game Geek wrzucono do jednej kategorii o nazwie Area Control / Area Influence. Niemniej jednak dobrze jest znać ich podstawowe różnice, by bardziej świadomie wybierać kolejne tytuły na nasze już i tak zapchane półki. Walka o terytorium budzi jakieś pierwotne, mroczne instynkty. Obrona swoich ziem i chęć zdobycia nowych są istotą konfliktu. Być może to jest przyczyna tak ogromnych emocji towarzyszących grom Area Control / Area Influence. Bo po cóż innego siadamy do stołu jeśli nie po odrobinę emocji ?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.
Cookies settings
Accept
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

Privacy Policy

What information do we collect?

We collect information from you when you register on our site or place an order. When ordering or registering on our site, as appropriate, you may be asked to enter your: name, e-mail address or mailing address.

What do we use your information for?

Any of the information we collect from you may be used in one of the following ways: To personalize your experience (your information helps us to better respond to your individual needs) To improve our website (we continually strive to improve our website offerings based on the information and feedback we receive from you) To improve customer service (your information helps us to more effectively respond to your customer service requests and support needs) To process transactions Your information, whether public or private, will not be sold, exchanged, transferred, or given to any other company for any reason whatsoever, without your consent, other than for the express purpose of delivering the purchased product or service requested. To administer a contest, promotion, survey or other site feature To send periodic emails The email address you provide for order processing, will only be used to send you information and updates pertaining to your order.

How do we protect your information?

We implement a variety of security measures to maintain the safety of your personal information when you place an order or enter, submit, or access your personal information. We offer the use of a secure server. All supplied sensitive/credit information is transmitted via Secure Socket Layer (SSL) technology and then encrypted into our Payment gateway providers database only to be accessible by those authorized with special access rights to such systems, and are required to?keep the information confidential. After a transaction, your private information (credit cards, social security numbers, financials, etc.) will not be kept on file for more than 60 days.

Do we use cookies?

Yes (Cookies are small files that a site or its service provider transfers to your computers hard drive through your Web browser (if you allow) that enables the sites or service providers systems to recognize your browser and capture and remember certain information We use cookies to help us remember and process the items in your shopping cart, understand and save your preferences for future visits, keep track of advertisements and compile aggregate data about site traffic and site interaction so that we can offer better site experiences and tools in the future. We may contract with third-party service providers to assist us in better understanding our site visitors. These service providers are not permitted to use the information collected on our behalf except to help us conduct and improve our business. If you prefer, you can choose to have your computer warn you each time a cookie is being sent, or you can choose to turn off all cookies via your browser settings. Like most websites, if you turn your cookies off, some of our services may not function properly. However, you can still place orders by contacting customer service. Google Analytics We use Google Analytics on our sites for anonymous reporting of site usage and for advertising on the site. If you would like to opt-out of Google Analytics monitoring your behaviour on our sites please use this link (https://tools.google.com/dlpage/gaoptout/)

Do we disclose any information to outside parties?

We do not sell, trade, or otherwise transfer to outside parties your personally identifiable information. This does not include trusted third parties who assist us in operating our website, conducting our business, or servicing you, so long as those parties agree to keep this information confidential. We may also release your information when we believe release is appropriate to comply with the law, enforce our site policies, or protect ours or others rights, property, or safety. However, non-personally identifiable visitor information may be provided to other parties for marketing, advertising, or other uses.

Registration

The minimum information we need to register you is your name, email address and a password. We will ask you more questions for different services, including sales promotions. Unless we say otherwise, you have to answer all the registration questions. We may also ask some other, voluntary questions during registration for certain services (for example, professional networks) so we can gain a clearer understanding of who you are. This also allows us to personalise services for you. To assist us in our marketing, in addition to the data that you provide to us if you register, we may also obtain data from trusted third parties to help us understand what you might be interested in. This ‘profiling’ information is produced from a variety of sources, including publicly available data (such as the electoral roll) or from sources such as surveys and polls where you have given your permission for your data to be shared. You can choose not to have such data shared with the Guardian from these sources by logging into your account and changing the settings in the privacy section. After you have registered, and with your permission, we may send you emails we think may interest you. Newsletters may be personalised based on what you have been reading on theguardian.com. At any time you can decide not to receive these emails and will be able to ‘unsubscribe’. Logging in using social networking credentials If you log-in to our sites using a Facebook log-in, you are granting permission to Facebook to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth and location which will then be used to form a Guardian identity. You can also use your picture from Facebook as part of your profile. This will also allow us and Facebook to share your, networks, user ID and any other information you choose to share according to your Facebook account settings. If you remove the Guardian app from your Facebook settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a Google log-in, you grant permission to Google to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth, sex and location which we will then use to form a Guardian identity. You may use your picture from Google as part of your profile. This also allows us to share your networks, user ID and any other information you choose to share according to your Google account settings. If you remove the Guardian from your Google settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a twitter log-in, we receive your avatar (the small picture that appears next to your tweets) and twitter username.

Children’s Online Privacy Protection Act Compliance

We are in compliance with the requirements of COPPA (Childrens Online Privacy Protection Act), we do not collect any information from anyone under 13 years of age. Our website, products and services are all directed to people who are at least 13 years old or older.

Updating your personal information

We offer a ‘My details’ page (also known as Dashboard), where you can update your personal information at any time, and change your marketing preferences. You can get to this page from most pages on the site – simply click on the ‘My details’ link at the top of the screen when you are signed in.

Online Privacy Policy Only

This online privacy policy applies only to information collected through our website and not to information collected offline.

Your Consent

By using our site, you consent to our privacy policy.

Changes to our Privacy Policy

If we decide to change our privacy policy, we will post those changes on this page.
Save settings
Cookies settings