144 osoby wzięły udział w konkursie, w którym wygrać można było ufundowaną przez wydawnictwo Phalanx grę Twilight Struggle. Zimna Wojna 1945-1989, czyli jeden z najwyżej ocenianych współcześnie tytułów dwuosobowych. Gra ma status – bez większej przesady – legendarnej, więc i konkurs nie mógł być łatwy. I jak się okazało, nie był.
Przede wszystkim dziękuję wszystkim za udział w konkursie. Nagroda nagrodą, ale mam nadzieję że pytania pokazały kilka ciekawostek z okresu Zimnej Wojny i zachęciły Czytelników GF do lektury artykułów i książek poświęconych tej problematyce.
Kilka osób dało się nabrać na umieszczoną przez kogoś na Facebooku sprytną zmyłkę, w której podano rzekomo „poprawne” odpowiedzi w naszym konkursie. Niestety dla nich, odpowiedzi były całkowicie błędne, choć na pierwszy rzut oka mogły wyglądać na prawdziwe.
Nie przedłużając, przechodzimy do odpowiedzi.
- […] Dla Związku Radzieckiego pracował m.in. pewien wysoki urzędnik Departamentu Stanu, członek amerykańskiej delegacji w Jałcie i jeden z architektów Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jak brzmi imię i nazwisko tego urzędnika?
W pytaniu chodziło o Algera Hissa, ps. ALES.
Inne odpowiedzi: Kim Philby (zmyłka z FB – owszem, Philby był sowieckim agentem lecz w Wielkiej Brytanii, w brytyjskim kontrwywiadzie), Edward Stettinus Jr. (choć opis z grubsza pasuje, nic nie wiadomo o ewentualnych związkach Stettinusa z radzieckim wywiadem), Laurence Duggan (współpracował z Sowietami, ale reszta opisu nie pasuje – m.in. nie był w Jałcie), Harry Hopkins (o ile mi wiadomo, nie był bezpośrednio związany z powstaniem ONZ, nie pracował również w Departamencie Stanu).
Generalnie jednak zdecydowana większość uczestników odpowiedziała prawidłowo.
2. W którym kraju powstała Narodowa Akademia Nauki, Badań Kosmicznych i Filozofii, i jak nazywał się jej twórca i dyrektor?
Odpowiedź prawidłowa: Zambia i Edward Festus Mukuka Nkoloso (uznawałem różne wersje zapisu nazwiska)
Inne odpowiedzi: Rodezja Północna, Kenneth Kaunda (zmyłka z FB – bardzo sprytna, bo Kaunda był prezydentem Zambii w tamtym okresie, i to na jego cześć Nkoloso nazwał pierwszą zbudowaną „rakietę” D-Kalu 1)
Podaliście praktycznie same prawidłowe odpowiedzi.
3. Które trzy europejskie miasta-stolice znalazły się w pasie działania ludowego Wojska Polskiego, zgodnie z ujawnionym „Planem operacji zaczepnej Frontu Nadmorskiego” z 1970 roku?
Odpowiedź prawidłowa: Kopenhaga (stolica Danii), Amsterdam (stolica konstytucyjna Holandii), Haga (stolica administracyjna Holandii – siedziba rządu i monarchy).
Pytanie podchwytliwe było celowo, ale przyznam szczerze, że nie spodziewałem się aż takich problemów. Pytanie odsyłało oczywiście do mapy „Planu operacji zaczepnej Frontu Nadmorskiego”, odtajnionej przez IPN kilka lat temu. Mapa jest dostępna w formacie pdf na stronie IPN , więc liczyłem na jej ściągnięcie przez uczestników i dokładne prześledzenie planowanych działań (które są tam stosunkowo przejrzyście zaprezentowane). Oczywiście należało skojarzyć, że Holandia posiada dwie stolice (celowo napisałem trzy „europejskie miasta-stolice”, a nie „stolice trzech europejskich krajów”), co – jeśli ktoś tego faktu nie znał – było do wydedukowania. Biorąc pod uwagę tylko kraje, na terenie których prowadzone miały być działania, mamy RFN, Danię, Holandię, Belgię, ew. Francję. Front Nadmorski wyraźnie omija Brukselę, nie mówiąc o Bonn czy Paryżu. Berlin był wówczas stolicą NRD, czyli kraju sojuszniczego – zresztą także znajduje się daleko na południu. Sprawdzenie w Wikipedii lub w Encyklopedii PWN każdego z krajów, wskazałoby na Holandię, z Amsterdamem i Hagą (na mapie: s.Gravenhage – Haga), zwłaszcza że w Polsce przyjęło się pisać właśnie o stolicy konstytucyjnej i administracyjnej w Holandii, stąd termin „europejskie miasta-stolice”.
Na to pytanie odpowiedziało prawidłowo jedynie 13 uczestników.
Inne odpowiedzi: Bruksela (niestety, wyraźnie leżała poza pasem działania Frontu), Antwerpia i Brema (jako stolice prowincji/landów – termin „europejskie miasta-stolice” nie zawiera w sobie stolic regionów, wyraźnie odnosi się do państw).
Nawiasem mówiąc: plan nie był zbyt realistyczny (zakładał „przejechanie się” po północnej Europie w tydzień). Stanowił też poniekąd odwrócenie szlaku bojowego … 1. Dywizji Pancernej gen.Maczka w latach 1944-1945. Miasta wyzwalane przez „Maczkowców”, 25 lat później miały być od drugiej strony podbijane przez polskich żołnierzy. Pozostaje się tylko cieszyć, że do tego nie doszło.
4. Jak brzmi tytuł tej książki i kto był jej autorem (imię i nazwisko)?
Tutaj bez najmniejszych problemów: chodziło o Aleksandra Sołżenicyna i jego pomnikowe dzieło „Archipelag GUŁAG”.
Zmyłką z fb był.. „GUŁAG” – najnowsza bodajże książka Anne Applebaum.
5. Jak brzmi imię i nazwisko tego polskiego poety i o który jego wiersz chodzi?
Odpowiedź prawidłowa: Adam Mickiewicz i wiersz Ajudah, z cyklu „Sonety Krymskie”
Spodziewałem się problemów przede wszystkim tutaj, bojąc się że powiązanie jest nazbyt ukryte. Okazało się jednak, że właściwie wszyscy odpowiedzieli prawidłowo. Chodziło o wiersz Ajudah, opiewający górę u podnóża której znajduje się ośrodek Artek (ośrodek o tej nazwie znajduje się w miejscowości Gurzuf u samego podnóża góry – nie mylić z miejscowością Artek, w pobliżu Jałty).
Inne odpowiedzi: Juliusz Słowacki i Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu (zmyłka z FB), Stepy Akermańskie (niestety, to inna okolica – dorzecze Dniestru), Pielgrzym (góra Czatyrdah znajduje się ok 50 km dalej na północ, Ajudah przy samym ośrodku Artek), Jacek Kaczmarski i Jałta (zbyt odległe powiązanie, zwłaszcza, że w pytaniu odnosiłem się do powszechności skojarzenia).
* * *
Raz jeszcze dziękuję wszystkim za udział.
Nagroda, egzemplarz nowego wydania Twilight Struggle. Zimna Wojna 1945-1989 wędruje do…
…Piotra Szkiłądzia.
Gratulacje!
Skontaktujemy się ze zwycięzcą.