Home | Jak mówić o grach czyli mini-słownik pojęć

Jak mówić o grach czyli mini-słownik pojęć
Ten tekst przeczytasz w 6 minut

Zanim przejdziesz do lektury recenzji, wątków na forum etc, warto wyjaśnić kilka popularnych pojęć, pojawiających się często na tym forum (pełny słownik – w języku angielskim – znajdziesz tutaj)

ameritrash vs eurogry – w potocznych dyskusjach planszomaniacy często dzielą gry na dwie główne linie: tzw. ameritrash to zwykle gry 'przepełnione klimatem’, pełne różnorodnych, kolorowych i pięknie wykonanych elementów i gadżetów (karty, figurki, pokrętła itp.), lecz o relatywnie wysokim poziomie komplikacji zasad i relatywnie dużej losowości, wynikającej z licznych rzutów kośćmi, częstego dobierania kart itp. Klasycznym przykładem są gry przygodowe, w których bohaterowie rzucają kośćmi sprawdzając czy udało im się wykonać jakąś akcję (np. wygrać walkę z potworem). W podobnych grach specjalizują się zwykle wydawnictwa amerykańskie, stąd przedrostek 'ameri’.

Natomiast tzw. eurogry , charakteryzują się relatywnie prostszymi zasadami, większą abstrakcyjnością (mechanika jest raczej luźno powiązana z tematem gry) i spokojniejszym przebiegiem rozgrywki (interakcja zwykle pośrednia). Elementy eurogier najczęściej są mniej atrakcyjne wizualnie od ameritrashowych (np. zamiast figurek są drewniane klocki). Losowość jest mocno ograniczona – na wynik rozgrywki wpływają przede wszystkim decyzje podejmowane przez graczy, a nie szczęśliwe rzuty kośćmi.
Moda na tego typu gry rozpoczęła się w Niemczech, stąd czasem określenie 'german style games’. Każdy tytuł da się z grubsza przyporządkować do jednej z tych dwóch linii (no, są jeszcze osobne 'wargames’ – gry wojenne), natomiast warto podkreślić, że oba gatunki coraz częściej się przenikają, czerpiąc od siebie nawzajem. Eurogry stają się coraz ładniejsze, ameritrashe zawierają w sobie mechaniki pochodzenia 'eurogrowego’.
Więcej o tym ciekawym rozróżnieniu znajdziesz tutaj.

downtime – to 'czas oczekiwania na swoją turę’. W niektórych grach (np w szachach lub w skomplikowanych grach wojennych z setkami żetonów), gdzie trzeba dokładnie analizować konsekwencje własnych posunięć, na swój ruch trzeba niekiedy długo czekać. Może doprowadzić to do znudzenia współgraczy. Nowoczesne gry rodzinne (a takie właśnie proponujemy Ci poniżej) charakteryzują się krótkim 'downtimem’. Często w ogóle go nie posiadają, bo w turze przeciwnika trzeba np oferować mu towary na sprzedaż, czy obserwować, jaką obrał strategię.

gra zbalansowana / zepsuta – współczesne gry planszowe charakteryzują się mnogością strategii, jakie gracz może obrać w celu osiągnięcia jak najlepszego wyniku. Zbalansowana gra to taka, w której każda z możliwych do zastosowania strategii daje mniej więcej podobne szanse na zwycięstwo stosującym ją graczom, i tylko od ich umiejętności/sprawności zależy kto wygra. Zbalansowanie jest również istotne w przypadku gdy mamy do czynienia z grami, w których każdy z graczy zaczyna rozgrywkę z innymi zasobami (np prowadząc inne państwa/frakcje, różniące się początkowo potencjałem militarnym, gospodarczym, politycznym etc) – wówczas oczywiście chodzi o to, by każdy z nich miał mniej więcej równe szanse na zwycięstwo, pomimo różnic w początkowym ustawieniu.
Gra zepsuta to drastyczna odwrotność gry zbalansowanej. Termin ten oznacza, że istnieje jedna strategia/frakcja, która na tyle wyraźnie dominuje nad pozostałymi, że właściwie za każdym razem wygrywa stosujący/prowadzący ją gracz, bez względu na jego umiejętności. W takiej sytuacji rozgrywka właściwie… nie ma sensu.

grywalność – termin określający subiektywne odczucie satysfakcji z rozgrywki. Tytuły o dużej grywalności często wywołują podczas rozgrywki duże emocje i chętnie do nich wracamy. Na grywalność wpływ mają nasze preferencje co do mechaniki gry, rodzajów interakcji, poziomu losowości, brak downtime’u (długiego oczekiwania na własną turę), dobre zbalansowanie, a wreszcie także jakość grafiki i wykonania gry, czy atrakcyjny temat.

interakcja – wzajemne oddziaływanie graczy na siebie poprzez mechanikę gry. Są różne rodzaje interakcji, występujące w różnym natężeniu:
bezpośrednia- podkradanie, zabieranie, niszczenie czegoś przeciwnikom, wojny
pośrednia – na przykład kupowanie i sprzedaż surowców na wspólnym rynku, co wpływa na ich ceny dla wszystkich graczy, albo blokowanie pól, które inny gracz chciałby zająć (wykorzystać)
Ciekawym rodzajem interakcji jest kooperacja, na której opierają się niektóre gry. Gracze muszą wówczas planować działania wspólnie, współpracując dla osiągnięcia celu (np opanowania epidemii, pokonania wroga). Przeciwności losu 'odgrywane’ są za pomocą układów kart dobieranych z talii, albo – w grach semi-kooperacyjnych – przez jednego z graczy wcielającego się w postać 'Złego’.

Niektórzy lubią interakcję bezpośrednią, a pośrednia jest dla nich zbyt mało konfrontacyjna. Inni wolą, by współgracze nie przeszkadzali im we wdrażaniu przyjętej strategii. De gustibus…
Generalnie przyjęło się uważać, że płeć piękna raczej nie jest zainteresowana grami z interakcją bezpośrednią (w których zwykle trzeba być agresywnym, by wygrać), podczas gdy chłopaki nudzą się przy spokojnych grach o niewielkiej interakcji. Wyjątków od tej zasady jest jednak tak wiele, że można właściwie uznać ją za stereotyp 8)

losowość – termin określający jak wiele elementów (np kart, żetonów) pojawia się w grze losowo, lub jak wiele sytuacji zaistniałych w trakcie rozgrywki jest losowo rozstrzyganych. W grze cięższej, bardziej mózgożernej, losowość zapewnia wysokie replayability (czyli regrywalność), dzięki różnorodnemu ustawieniu początkowemu (np inny układ kart za każdym razem, powodujący odmienne dylematy dla graczy). W lżejszych grach rodzinnych, losowość pomaga graczom słabszym lub młodszym, rywalizować na równi z graczami lepszymi/bardziej doświadczonymi, na skutek bardziej losowych rozstrzygnięć (np rzutów kostkami)

Losowość może wyrażać się na różne sposoby: rzut kostką, dobieranie kart z zakrytej talii, losowanie żetonów lub drewnianych kostek z woreczka… Grą całkowicie losową można nazwać większość tytułów dla dzieci, opartych na mechanice 'rzuć kostką i przesuń się o tyle pól do przodu’ (wspomniane 'roll-and-move’), popularną karcianą 'wojnę’ czy… rzut monetą. Są w 100% losowe i właściwie nie powinno się ich nawet nazywać 'grami’ (w 'grze’ występuje wszak jakiś element decydowania, mający wpływ na przebieg rozgrywki). Grami nielosowymi, czyli w 100% decyzyjnymi, są choćby szachy czy warcaby.
Współczesne planszówki to gry albo wyłącznie decyzyjne, albo o ograniczonym elemencie losowości, sprawnie wplecionym w tematykę gry i pozostawiającym graczom wiele miejsca na realizowanie przyjętych planów. Wygrywa lepszy, a nie 'bardziej fartowny’.

mechanika – najważniejsze, najbardziej charakterystyczne funkcjonalne aspekty rozgrywki, decydujące o kształcie gry. Przykłady? Proszę bardzo:
'roll-and-move’ – klasyczne chińczykowe 'rzuć kostką i porusz się pionkiem o tyle pól, ile oczek wyrzuciłeś’,
'worker placement’ (rozmieszczanie pracowników) – rozmieszczanie naszych pionów w konkretnych miejscach na planszy, które dadzą nam w efekcie pewną określoną korzyść (np umieszczam jednego ludzika na polu 'Las’, on wykonuje akcję i dostarcza mi drewno),
'deck-building’ – budowanie własnej talii z dostępnych do zakupu kart; zakupione do talii karty dociągamy na rękę w kolejnych turach, co pozwala na wykonywanie bardziej skomplikowanych, korzystniejszych akcji,
'card-driven’ (dosł. napędzana kartami) – sterowanie ruchem pionów, czy np żetonami oddziałów wojskowych, za pomocą ograniczonej ilości kart akcji wykładanych z ręki, posiadających odpowiednią wartość liczbową (np symbolizującą punkty ruchu) lub pozwalających na zainicjowanie opisanego na karcie efektu (zdarzenia),
'set collection’ – kolekcjonowanie kart różnych rodzajów – im więcej kart danego rodzaju mamy, tym więcej każda z nich jest warta punktów,
’tile placement’ – dokładanie żetonów – zwykle żetonów terenu, dzięki czemu powstaje większa całość (np rodzaj mapy),
…i tak dalej….
Rodzajów mechaniki jest wiele. Różne gry w swoich zasadach wykorzystują czasem podobne mechanizmy, dlatego można wydzielić pewne kategorie gier ze względu na ich mechanikę.Takie kategoryzowanie ułatwia potem szukanie tytułów odpowiadających naszym preferencjom

mózgożerność – Zauważyłeś, że szachy zapewniają graczom nieco więcej strategii, kombinacji i możliwości niż warcaby, prawda? Tak – szachy są zdecydowanie bardziej 'mózgożerne’ niż warcaby. Termin ten oznacza potocznie wysiłek umysłowy, jaki gracze ponoszą w trakcie rozgrywki. Gry mózgożerne (zwane też 'ciężkimi’) pozwalają na zastosowanie różnorodnych strategii, których skutki są w trakcie rozgrywki dalekosiężne. Wśród naszych propozycji w części drugiej poradnika ( II ) oznaczyliśmy je w poszczególnych kategoriach jako ambitniejsze tytuły warte zainteresowania. Spokojnie – częste granie w 'mózgożerne gry planszowe’ nie spowoduje raczej ubytków w tym cennym organie :wink: .Mamy wrażenie, że wręcz odwrotnie – intensywne używanie mózgu prowadzi bowiem do jego rozwoju! 8)

replayability – czyli 'regrywalność’. Termin oznaczający potencjał gry w zakresie unikalności i niepowtarzalności kolejnych rozgrywek. Innymi słowy – jak szybko każda kolejna rozgrywka zacznie przypominać poprzednie, a przez to trochę nudzić graczy. Dobre gry mają replayability na wysokim poziomie, przez co zawsze, nawet po kilkudziesięciu partiach, stanowią dla gracza wyzwanie i swego rodzaju novum. Gry o niskiej regrywalności szybko stają się dość powtarzalne. Replayability zapewniane jest np. poprzez losowy dobór kart wydarzeń, losowe określanie warunków początkowych/warunków zwycięstwa, rzuty kostką czy wreszcie poczynania graczy.

skalowalność – czyli różnica w jakości rozgrywki, w zależności o ilości graczy. Gry planszowe posiadają zwykle warianty rozgrywki na różną liczbę graczy. Ale jeśli na pudełku napisane jest, że w dany tytuł można grać w 2, 3 czy 4 osoby, nie oznacza to automatycznie, że przy każdej ilości osób będziemy bawić się równie dobrze. Gry, które dobrze się 'skalują’, oferują podobną jakość i podobne wrażenia z rozgrywki przy każdej liczbie graczy. Te, które skalują się gorzej, dają sporo zabawy np. przy 2 graczach, ale przy 3 i 4 rozgrywka może być już zauważalnie słabsza (np. ze względu na zwiększony chaos i utrudnione planowanie).
Dlatego zanim zakupisz grę koniecznie dowiedz się (od sprzedawcy, na forum) jak będzie się ona sprawować przy danej liczbie graczy, których masz do dyspozycj

One comment

  1. Avatar

    Oh my goodness! an amazing article dude. Thank you Nonetheless I’m experiencing situation with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anybody getting an identical rss drawback? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.
Cookies settings
Accept
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active
wordpress_test_cookie

Privacy Policy

What information do we collect?

We collect information from you when you register on our site or place an order. When ordering or registering on our site, as appropriate, you may be asked to enter your: name, e-mail address or mailing address.

What do we use your information for?

Any of the information we collect from you may be used in one of the following ways: To personalize your experience (your information helps us to better respond to your individual needs) To improve our website (we continually strive to improve our website offerings based on the information and feedback we receive from you) To improve customer service (your information helps us to more effectively respond to your customer service requests and support needs) To process transactions Your information, whether public or private, will not be sold, exchanged, transferred, or given to any other company for any reason whatsoever, without your consent, other than for the express purpose of delivering the purchased product or service requested. To administer a contest, promotion, survey or other site feature To send periodic emails The email address you provide for order processing, will only be used to send you information and updates pertaining to your order.

How do we protect your information?

We implement a variety of security measures to maintain the safety of your personal information when you place an order or enter, submit, or access your personal information. We offer the use of a secure server. All supplied sensitive/credit information is transmitted via Secure Socket Layer (SSL) technology and then encrypted into our Payment gateway providers database only to be accessible by those authorized with special access rights to such systems, and are required to?keep the information confidential. After a transaction, your private information (credit cards, social security numbers, financials, etc.) will not be kept on file for more than 60 days.

Do we use cookies?

Yes (Cookies are small files that a site or its service provider transfers to your computers hard drive through your Web browser (if you allow) that enables the sites or service providers systems to recognize your browser and capture and remember certain information We use cookies to help us remember and process the items in your shopping cart, understand and save your preferences for future visits, keep track of advertisements and compile aggregate data about site traffic and site interaction so that we can offer better site experiences and tools in the future. We may contract with third-party service providers to assist us in better understanding our site visitors. These service providers are not permitted to use the information collected on our behalf except to help us conduct and improve our business. If you prefer, you can choose to have your computer warn you each time a cookie is being sent, or you can choose to turn off all cookies via your browser settings. Like most websites, if you turn your cookies off, some of our services may not function properly. However, you can still place orders by contacting customer service. Google Analytics We use Google Analytics on our sites for anonymous reporting of site usage and for advertising on the site. If you would like to opt-out of Google Analytics monitoring your behaviour on our sites please use this link (https://tools.google.com/dlpage/gaoptout/)

Do we disclose any information to outside parties?

We do not sell, trade, or otherwise transfer to outside parties your personally identifiable information. This does not include trusted third parties who assist us in operating our website, conducting our business, or servicing you, so long as those parties agree to keep this information confidential. We may also release your information when we believe release is appropriate to comply with the law, enforce our site policies, or protect ours or others rights, property, or safety. However, non-personally identifiable visitor information may be provided to other parties for marketing, advertising, or other uses.

Registration

The minimum information we need to register you is your name, email address and a password. We will ask you more questions for different services, including sales promotions. Unless we say otherwise, you have to answer all the registration questions. We may also ask some other, voluntary questions during registration for certain services (for example, professional networks) so we can gain a clearer understanding of who you are. This also allows us to personalise services for you. To assist us in our marketing, in addition to the data that you provide to us if you register, we may also obtain data from trusted third parties to help us understand what you might be interested in. This ‘profiling’ information is produced from a variety of sources, including publicly available data (such as the electoral roll) or from sources such as surveys and polls where you have given your permission for your data to be shared. You can choose not to have such data shared with the Guardian from these sources by logging into your account and changing the settings in the privacy section. After you have registered, and with your permission, we may send you emails we think may interest you. Newsletters may be personalised based on what you have been reading on theguardian.com. At any time you can decide not to receive these emails and will be able to ‘unsubscribe’. Logging in using social networking credentials If you log-in to our sites using a Facebook log-in, you are granting permission to Facebook to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth and location which will then be used to form a Guardian identity. You can also use your picture from Facebook as part of your profile. This will also allow us and Facebook to share your, networks, user ID and any other information you choose to share according to your Facebook account settings. If you remove the Guardian app from your Facebook settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a Google log-in, you grant permission to Google to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth, sex and location which we will then use to form a Guardian identity. You may use your picture from Google as part of your profile. This also allows us to share your networks, user ID and any other information you choose to share according to your Google account settings. If you remove the Guardian from your Google settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a twitter log-in, we receive your avatar (the small picture that appears next to your tweets) and twitter username.

Children’s Online Privacy Protection Act Compliance

We are in compliance with the requirements of COPPA (Childrens Online Privacy Protection Act), we do not collect any information from anyone under 13 years of age. Our website, products and services are all directed to people who are at least 13 years old or older.

Updating your personal information

We offer a ‘My details’ page (also known as Dashboard), where you can update your personal information at any time, and change your marketing preferences. You can get to this page from most pages on the site – simply click on the ‘My details’ link at the top of the screen when you are signed in.

Online Privacy Policy Only

This online privacy policy applies only to information collected through our website and not to information collected offline.

Your Consent

By using our site, you consent to our privacy policy.

Changes to our Privacy Policy

If we decide to change our privacy policy, we will post those changes on this page.
Save settings
Cookies settings