Home | Katalog gier - recenzje, rzuty oka i relacje z rozgrywek | Gry dla graczy | Through the Ages: A New Story of Civilization – rzut bardzo analitycznym okiem

Through the Ages: A New Story of Civilization – rzut bardzo analitycznym okiem
Ten tekst przeczytasz w 15 minut

CivilizationJuż za kilka dni w Essen będzie miała premierę nowa edycja najlepszej (moim skromnym zdaniem) gry cywilizacyjnej, jaką jest Cywilizacja: Poprzez wieki. Nie podano jeszcze, jaki tytuł będzie widniał na polskim pudełku, ale wersja angielska nosi nazwę Through the Ages: A New Story of Civilization. (Najpewniej więc Nowa cywilizacja…) O pracach nad nią było głośno już od jakiegoś czasu. Nie wszystkie wieści dochodzące do graczy były jednak optymistyczne. Główny niepokój zagorzałych fanów wzbudzały pogłoski o zastosowanych w niej uproszczeniach. Blady strach padł na cywilizacyjnych geeków, podniosły się głosy o bluźnierstwie i herezji. No bo jak to, upraszczać dzieło niemal doskonałe? Robić ukłon wobec graczy mniej zaawansowanych? Przecież oni mają swój tryb advanced lub wręcz tryb uproszczony i żadnych rewolucji ani pseudo-rewelacji nam w Cywilizacji nie trzeba!

Potem pojawiły się w sieci przecieki. Czescy wydawcy co prawda obłożyli wiadomości o zmianach w nowej edycji embargiem, ale ktoś zdołał przemycić podstawowe zmiany w mechanice i było o czym rozmawiać. I nagle się okazało, że żadnych uproszczeń nie ma! A wręcz, powiedziałabym, niuansów w zasadach przybyło, przybyło unikalnych zdolności na kartach (rozbudowane opisy). Demoniczne „uproszczenia” okazały się dotyczyć jedynie kwestii technicznych, a nie mechanicznych. Elementy logistycznie nieprzyjazne, czyli obliczanie konsumpcji i korupcji, które podczas gry na stole potrafiły zepsuć niejedne plany i przedłużyć niemiłosiernie turę gracza, gdy w kółko się resetował, są teraz jasne i przejrzyste. W konsekwencji zmienił się układ pól w banku surowców.

Innym uproszczeniem jest przesunięcie momentu odrzucania nadmiarowych kart militarnych na koniec tury gracza (ale przed dobraniem nowych). Dzięki temu mamy większe rozeznanie, co odrzucić (wykonaliśmy przecież kolejne kroki w rozwoju naszej cywilizacji) i mieliśmy okazję wcześniej zagrać ewentualną taktykę, co nam zwolniło miejsce na ręce.

Tak zwany hype był za to podkręcany upublicznianymi w sieci kolejnymi kartami. I tu wybuchła bomba – nowa Cywilizacja MA GRAFIKI! Na tle poprzedniej ubogiej szaty graficznej jakiekolwiek grafiki byłyby już świetne, ale te, które przygotowało CGE, są po prostu obłędne! Każda karta zyskała swój indywidualny charakter, oko po prostu jęczy z zachwytu. A jak sprawdzi się to w praktyce, na stole?

Civilopedia

Niniejszy tekst jest przede wszystkim „civilopedią” opisującą szczegółowo wszystkie zmiany. Co prawda, nie miałam jeszcze wglądu do instrukcji i nie znam wszystkich szczegółów, ale znajdziecie poniżej przegląd wszystkich podstawowych zmian, jakie udało mi się zaobserwować i zebrać na podstawie wyglądu kart (jest to wersja niemal finalna, czyli przed ostatecznymi kosmetycznymi poprawkami, typu literówki) oraz trzech pełnych rozgrywek na boardgaming-online. Dzięki uprzejmości wydawnictwa Rebel.pl, polskiego wydawcy gry, mogłam się już przed premierą rozkochać w budowie cywilizacji na nowo.

Wszystkie karty oglądamy dzięki Rebel.pl.

Tekst został opatrzony moimi osobistymi subiektywnymi komentarzami. Czasem jednak odnoszę się do wyjaśnień autorów.

A zacznę od nieco matematycznej analizy zmiany liczby i kosztu kart (na podstawie danych z BGO).

Porównując dystrybucję kart zauważamy, że z pudełka zniknęło 16 kart (7 jasnych i 9 ciemnych). Przede wszystkim ubyło kart taktyki (było 31, zostało 22). Ale pojawiły się też nowe karty – 2 wydarzenia epoki II, 2 wydarzenia epoki III, 1 antyczna karta akcji i dodatkowa Selektywna hodowla. Rekompensuje ona odjęcie z kolei 1 Irygacji. Można więc ciężar rozwoju rolnictwa przeczekać aż do epoki II, a nie gorączkowo polować na wspomnianą Irygację, bo „potem mogę już nie trafić na farmę”. (Inna sprawa, że do czasu zdobycia Hodowli trzeba coś jeść). W każdej epoce odjęto po 1 karcie technologii militarnej, w epoce II i III także po 1 karcie technologii specjalnej. Dostało się też jednemu Dziennikarstwu. Ostateczny bilans wynosi zatem -10 kart, w tym tor kart skrócił się o 5 sztuk.

(Jeśli nie napisano inaczej, wartość zmiany kosztu wynosi „1” żarówkę lub surowiec).

Podrożały w żarówkach:

Rycerze, Ciężka piechota, Strzelcy, Nowoczesna piechota, Samoloty

Sztuka wojenna,

Monarchia konstytucyjna (rewolucja), Komunizm (rewolucja), Demokracja (rewolucja)

Komputery

Potaniały w żarówkach:

Aktorstwo

Monarchia, Teokracja, Republika, Komunizm (wynalezienie – o 2), Fundamentalizm (wynalezienie), Demokracja (wynalezienie – o 4!)

Działo, Rakiety (o 2)

Teoria wojskowa

Podrożały w surowcach:

Komputery

Potaniały w surowcach:

Chleba i igrzysk, Sport drużynowy

Prasa

Aktorstwo, Opera, Kinematografia

MILITARIA

Z powyższego zestawienia wynika, że postanowiono utrudnić wystawianie jednostek piechoty na rzecz większego zróżnicowania wojsk, szczególnie zachęcając do inwestowania w artylerię. Tak naprawdę było dotychczas dużo prościej budować swą siłę na ulepszeniach w drzewku piechoty niż tworzyć trzecie czerwone drzewko. Równocześnie bardziej popularne były taktyki nie uwzględniające artylerii, a kart taktyki było na tyle dużo, że zawsze jakieś się trafiły. Obecnie kart jest mniej, choć dostęp do nich rozszerzony, ale zmiana została podyktowana według mnie głównie chęcią sprawiedliwego rozdziału sympatii graczy do wszystkich kart, co daje większą elastyczność no i frajdę, co tu dużo ukrywać. Robienie w koło Macieju tego samego (ile razy można zagrywać Klasyczną armię lub Oddziały szturmowe?) nie sprzyja regrywalności.

A oto szczegółowy opis zmian na kartach i w mechanice.

LIDERZY

Zmiana lidera za jego życia na nowego lidera zostaje nagrodzona zwróceniem wydanej akcji cywilnej. Niby szczegół, ale nagle zaczynamy się jeszcze bardziej zastanawiać nad najlepszym momentem do zmian na tronie. Czy była to nowinka potrzebna? Pewnie nie. Ale powstał kolejny dylemat, a tych nie powinno brakować w grze o budowie poważnej cywilizacji ;)

ANTYK

Jacyś tacyś brzydale...

Jacyś tacyś brzydale…

Hammurabi: gracz może użyć w turze 1 akcji militarnej zamiast 1 akcji cywilnej. Dodatkowo: wzięcie lidera z toru kosztuje 1 akcję cywilną mniej.

Aleksander Macedoński: oprócz standardowych korzyści można Olka w akcji politycznej usunąć i „przetworzyć” na żółty znacznik do naszego banku populacji.

Homer: użycza kamienia nie tylko przy budowie nowych, ale też przy ulepszaniu już istniejących jednostek militarnych. Jego też można poświęcić i przetworzyć na buźkę pod wybudowanym cudem. W zamian, Homer nie przynosi nam już punktów kultury.

Cezar: jako efekt dodatkowy gracz może jeden raz rozegrać dwie akcje polityczne pod rząd.

EPOKA I

Ci też nie za piękni

Ci też nie za piękni

Kolumb: niby bez zmian, ale odgórne wprowadzenie zasady powrotu na rękę AC po zmianie żyjącego lidera spowodowało, że Krzysio musi zniknąć z naszej planszy po skorzystaniu z jego zdolności. Czyli wielki podróżnik służy jedynie jednej (słusznej) sprawie i finito.

Barbarossa: kiedyś uparcie próbowałam przekonać się do gry pod jego przywództwem, ale jakoś nie miałam serca do zużywania akcji cywilnych. Teraz powinno być prościej, działanie Fryderyka pożera nam akcję militarną.

Michał Anioł wzmocnił jeszcze delikatnie swe działanie o załatwianie nam zniżki na cuda o wszystkie dodatkowe akcje cywilne wynikające z liczby cudów już posiadanych (a nie tylko o 1).

Joanna d’Arc: nie tylko świątynie dają siłę za buźki, ale i rząd (czytaj: Teokracja). Dodatkowo Asia przynosi 1 akcję militarną (a ich nigdy za dużo) oraz 1 punkt kultury. Zamiast „ukulturawniania” się pod obcą agresją mamy super fajną rzecz – podgląd aktualnego wydarzenia (czyli wiemy, czy opłaca nam się grać nowe wydarzenie, czy nie).

Czyngis-chan: w tym gronie lider po największej metamorfozie. Niby dalej zajmuje się konikami, ale odpuścił sobie kulturę w ich dosiadaniu. Może natomiast traktować jednostki piechoty jako kawalerię na potrzeby karty taktyki.

EPOKA II

Bach, chyba najbardziej skomplikowany ze wszystkich.

Bach, chyba najbardziej skomplikowany ze wszystkich.

James Cook: onegdaj potentat, jeśli szło się w kolonie. Teraz punktów kultury przynosi już mniej (2 za pierwszą kolonię, 1 za każdą kolejną), ale pod jego okiem można licytować się o kolonie kartami militarnymi.

Robespierre: doszły kosmetyczne 3 punkty kultury przy rewolucji.

Szekspir i Bach zostali nieźle udziwnieni. O ile Szekspira można jeszcze zrozumieć (rozbudowane zależności między bibliotekami i teatrami), o tyle działanie Bacha to mała skomplikowana rewolucja (ogólnie rzecz biorąc, przemienia budynki miejskie w teatry!).

Napoleon: guru miłośników wojen już nie taki straszny (jako że miłośnikiem wojny nigdy nie byłam, to jako taki mi się zawsze jawił). Owszem, nadal dodaje siłę, ale już nie podwojoną taktykę, a +2 za każdy rodzaj jednostek, co daje maksymalnie +8 przy mocno rozbudowanej armii. Jako rekompensatę dorzuca dodatkowe 2 akcje militarne zamiast 1.

EPOKA III

Elvis Presley zmienił się w Chaplina.

Elvis Presley zmienił się w Chaplina.

Tu najmniej kuchennych rewolucji. Z całego towarzystwa zmienił się Churchill (zawsze go lubiłam, a teraz jeszcze bardziej :). Tanieją przy nim technologie i jednostki wojskowe, a jeśli w danej turze nie korzystamy z tej zdolności, to daje nam 3 punkty kultury.

Drugim facetem na życiowym zakręcie jest Gates, który przestał szkodzić przeciwnikom (weź tu, człowieku, ciągle o tym pamiętaj!), ale w zamian zapewnia tyle punktów kultury, ile wynosiła dodatkowa produkcja kamieni za jego sprawą.

CUDA

Ogólnie rzecz biorąc, nie zmieniły się koszta żadnego cudu. Jedynie w przypadku kilku zostały one rozłożone na inną liczbę etapów – 2 cuda ją zwiększyły, 2 zmniejszyły. Trudno wyczuć ideę stojącą za taką dywersyfikacją.

Kolos: niby kosmetyka, ale jakiś taki lepszy na początek. Zamiast 1 siły + 1 kultury daje teraz 2 siły. I oczywiście bonus kolonizacyjny.

A bonusy kolonizacyjne generalnie w grze się nie zmieniły.

Bazylika Św. Piotra, która podwajała nam liczbę buziek, teraz niekoniecznie to zrobi, bo owszem, dodaje buźki, ale tylko jedną do każdej karty i robotnika, który już ją produkuje. W zamian, sama z siebie produkuje 1 stałą buźkę.

Tadż Mahal, obok Wieży Eiffla były dwoma cudami, które po prostu sobie ładnie wyglądały (w rzeczywistości i na stole), bo przynosiły sporo kultury. I nadal to robią, z tym że Tadż Mahal może nas kosztować mniej akcji cywilnych, jeśli spełnimy dość specyficzny warunek w momencie brania go z toru kart. Na dodatek, podaruje nam niebieski znacznik. Zastanawiam się, po co go podrasowano. Gdyby występował w jednej epoce z Wieżą, miałoby to sens – uatrakcyjnić go względem podobnego, ale mocniejszego cudu. A tak? Może Bazylika była poza konkurencją i potrzebne były zmiany balansujące te dwa cuda?

Tadź Mahal został Tadż Mahalem

Tadź Mahal został Tadż Mahalem

Kreml: mój ulubiony cud. Jakoś zawsze słabo mi szły niebieskie technologie, więc dodatkowe akcje z cudu były jak znalazł. Do tego cudu z kulturką. Tylko, że teraz tej kulturki jest o oczko mniej, ale na szczęście smutnej buźki też :)

Budowaliście często Linie oceaniczne? Bo ja nie. Niby fajne, a zawsze miało się inne studnie na wrzucenie doń kamieni. Teraz może jednak zawieszę oko dłużej na tej karcie, gdyż zapewnia ona wzrost populacji całkowicie za darmo. Całkowicie!

Budowaliście często Kolej transatlantycką? Bo ja tak. Fajna. I niby wciąż fajna, tylko siły daje mniej. Hmm, czyżby powstał orzech do zgryzienia? Bo jest jeszcze Wieża, bez zmian… Tak, cuda II etapu są teraz wyjątkowo wyrównane.

A co z cudami III epoki? Czy w końcu zaczniemy inwestować w Hollywood albo Internet. Bo jak dotąd to tylko te Bary i Lot. Szczególnie Lot. Tylko, że teraz ma on więcej etapów, więc raczej trzeba będzie się rozbudować w niebieskim kolorze technologii specjalnych (pod względem architektury) lub posiadać naprawdę dużo akcji cywilnych, aby skończyć go w ostatniej rundzie.

Czy teraz będą sobie równe pod względem popularności>

Czy teraz będą sobie równe pod względem popularności?

Ale to, co się stało z Hollywoodem i Internetem zasługuje na większą uwagę. Nie wiem, czy w dotychczasowych rozgrywkach choć raz zbudowałam Internet. Wiem za to na pewno, że krainy filmu nie zbudowałam nigdy. Bo też nigdy nie szłam specjalnie w teatry, a w biblioteki chciałam, ale mi się nie udawało. Oba cuda zostały teraz mocno podrasowane. W przypadku Hollywood dotyczy on wciąż teatrów, ale posiada lepszy przelicznik, natomiast Internet rozszerzył swoje działanie na wszystkie budynki cywilne oraz punktuje bonusy siły z nich wynikające. Czyli w końcu zaczniemy też budować areny! ;)

Ogólnie mam wrażenie, że postanowiono graczy zachęcić do tego mało chyba popularnego rodzaju budowli. Zarówno karty Chleba i igrzysk jak i Sport drużynowy staniały w surowcach. Zobaczymy. Podczas naszych testowych rozgrywek nie mieliśmy takiego kompleksowego spojrzenia na zmiany, jakiego doświadczam pisząc ten tekst, więc jeszcze areny leżały nam odłogiem. Ale trzeba będzie koniecznie je wypróbować.

RZĄDY

Kiedy zmieniało się ustrój? W epoce II. Bo w pierwszej szkoda była żarówek (zyski zbyt małe), a w III epoce… szkoda było żarówek lub całej tury na rewolucję. Teraz kilka rewolucji podrożało (a szkoda, bo tak jak kiedyś nigdy, tak od jakiegoś czasu często je stosowałam), rządy epoki I generalnie staniały, zaś rządy epoki III staniały w koszcie wynalezienia (a nie rewolucji) i to staniały dosyć poważnie!

Aż żal przykrywać takie ilustracje znacznikami :)

Aż żal przykrywać takie ilustracje znacznikami akcji :)

Dodatkowo, Teokracji ubyło 1 buźki na rzecz 1 siły. To dobrze, bo człowiek przyzwyczajał się pod jej panowaniem, że ma kłopot z poziomem zadowolenia z głowy, po czym przy zmianie ustroju budził się z ręką w nocniku. Jest też Teokracja mniej zależna od Joasi, gdyż daje siłę po prostu sama z siebie.

Po drugie, Fundamentalizm zyskał aspekt realistyczny i obniża nam przyrost żarówek. Natomiast ideologicznie autorzy wspierają Demokrację, która nie dość, że znacząco potaniała, to zyskała dodatkowy punkt kultury.

TECHNOLOGIE SPECJALNE

Ogólnie bez zmian. Jedynie ubyło 2 kart, a Teoria wojskowa staniała o 1 żarówkę.

Technologie specjalne jakby oszczędniejsze w grafikach

Technologie specjalne jakby oszczędniejsze w grafikach

AKCJE

Wśród kart akcji chyba najwięcej zmian, jeśli popatrzeć na ich rodzaj i liczbę.

Generalnie zmniejszyła się liczba rodzajów akcji, ale zostało to zrekompensowane zwiększoną liczbą kart. Np. w epoce I z 11 rodzajów zrobiło się 8, w epoce II z 12 – 10, a w epoce III ponownie z 11 zostało 8. Między innymi dzięki stopieniu w jedno Dzieła sztuki i Rewolucyjnego pomysłu (pod nazwą Dziedzictwa kulturowego, które daje punkty kultury i żarówki); Idealnego miejsca na budowę z Szybką modernizacją (Rozwój miast) oraz Złóż minerałów z Udanymi zbiorami (pod szyldem Dodatkowych zapasów, które zazwyczaj dają nam wybór, czy chcemy surowce, czy jedzonko).

Patriotyzm pozwala nie tylko budować, ale i ulepszać jednostki.

Generalna tendencja przez wszystkie epoki polega na kumulowaniu na karcie efektu budowy i ulepszania dla danego rodzaju budynków. Przypomnę, że dotychczas były osobne karty na budowę nowych budowli cywilnych, nowych farm i kopalni oraz na ulepszanie. Teraz mamy Rozwój miast, który zajmuje się kompleksowymi działaniami w sferze szarych budynków i Urodzajne ziemie operujące w sferze budynków produkcyjnych.

Przykłady akcji epoki I

Przykłady akcji epoki I

Nie oznacza to jednak, że stare akcje w swej pierwotnej formie zniknęły bezpowrotnie. Rewolucyjny pomysł i Ulepszona modernizacja wracają w epoce II. Dla odmiany nie mamy w tych epokach Dziedzictwa kulturowego.

Z III epoki wyrzucono bezpowrotnie kartę zupełnie niepotrzebną, jaką były Urodzajne ziemie w starej postaci, no bo kto normalny budował pod koniec gry nową farmę lub kopalnię?

Przełomy technologiczne zostały natomiast ciut osłabione.

Przykłady akcji epoki II

Przykłady akcji epoki II

WYDARZENIA i KOLONIE

Zdecydowana większość zielonych kart pozostała bez zmian.

Zmiany w koloniach: Bogate terytorium przez wszystkie epoki zyskało i na stałym i na jednorazowym bonusie (niebieskie znaczniki / kamienie). Natomiast Żyzne terytorium zostało ogólnie osłabione: ubyło żarówek, ubywa też niebieskich znaczników (ale w sferze żółtych znaczników zostało po staremu).

Zmiany w wydarzeniach:

Z Antyku zniknęło wydarzenie pt. Nic się nie dzieje. Bo ZAWSZE się coś dzieje, nie żyjemy w próżni. Na Imigracji mogą teraz korzystać remisujące cywilizacje, a Niepokoje społeczne rozszerzyły swój negatywny wpływ.

Pojawiły się nowe zdarzenia: Rozwój cywilizacyjny (pozwala natychmiast zrobić jedną z kilku rzeczy taniej), Polityka silnej ręki (najsilniejszy otrzymuje 5, a najsłabszy traci 3 karty militarne) oraz Dobrobyt (1 jedzonko za każdą uśmiechniętą buźkę).

Przykłady wydarzeń epoki II

Przykłady wydarzeń epoki II

W epoce III trochę więcej kosmetyki. Po pierwsze jest 15 „wpływów” zamiast 13. Doszły dwa nowe:

Wpływ równowagi – 2 x wielkość produkcji, której gracz ma najmniej (wchodzi w grę żywność, kamienie, żarówki, kultura).

Wpływ różnorodności – 2 x każdy typ jednostki, budynku cywilnego i specjalnych technologii. Czyli za każde drzewko z wyłączeniem produkcyjnych, na którym mamy choć jeden znacznik (oczywiście ten warunek nie dotyczy niebieskich).

Przykłady wydarzeń epoki III

Przykłady wydarzeń epoki III

Dwa dotychczasowe zyskały „lifting”:

Wpływ rolnictwa – Oprócz wielkości produkcji żywności otrzymamy bonus, jeśli względna produkcja (ile wychodzimy na plus) przekroczy wartość konsumpcji. Tak przynajmniej zrozumiałam patrząc na rozgrywanie tego wydarzenia przez system na BGO.

Wpływ kolonii został pomniejszony z 4 punktów kultury do 3 za kolonię. Moim zdaniem teraz jest akuratnie :)

AGRESJE i WOJNY

Jeśli wcześniej twierdziłam, że dylematów przywódcy cywilizacji nigdy za wiele, o tyle w tym względzie zgadzam się z autorami. W mechanice wojen i agresji zrezygnowano zupełnie z możliwości poświęcania wojsk. I to zarówno podczas ataku jak i obrony. Ponoć ta zasada ewoluowała i początkowo obejmowała jedynie atak. Ale w sumie wyrzucono ją całkowicie i według mnie to bardzo dobrze! Gracz wciągnięty w konflikt militarny miał niezły orzech do zgryzienia zgadując, kto jeszcze ma na ręce wojnę i może mu osłabioną poświęcaniem cywilizację boleśnie najechać. Nierzadko zdarzało się, że wojny sypały się na takiego gracza jak grzybki do koszyczka i w jednej chwili nie było czego zbierać. Nie było to fajne i na dodatek mocno uzależnione od losu (wojny na ręce przeciwników). No i pachniało atakami samobójczymi, a nowa edycja nie chce pokazywać ideologicznego fanatyzmu. Obecnie jedynym momentem poświęcania wojsk jest kolonizacja nowego terytorium.

Zyskaliśmy w zamian nowe sposoby obrony. Gracze przestali być zależni od przychodzących losowo na rękę kart obrony. Teraz, dbając o akcje militarne możemy się bronić zawsze. Do obrony można wykorzystywać wszystkie karty militarne, gdyż każda zapewnia 1 punkt obrony. Można jednak użyć w sumie tylko tyle kart, ile wynosi liczba naszych akcji militarnych. Np. dysponując 4 AM mogę rzucić 1 kartę z bonusem obrony oraz 3 dodatkowe dowolne ciemne karty. Dzięki temu nie drżymy już przed wczesnymi agresjami i nie poszukujemy gorączkowo podczas pierwszych rund gry okazji do wzmocnienia swojej siły na wypadek, gdyby przeciwnikowi przyszła na rękę jakakolwiek agresja. Bazowe 2 akcje militarne, jakie posiadamy pod rządami Tyranii dają nam już pewien margines bezpieczeństwa.

Samych wojen ubyło. Zostały tylko trzy rodzaje: Wojna o terytorium (tańsza ale słabsza) i Wojna o technologię (obie epoki II) oraz Wojnę o kulturę (tylko w epoce III). Liczba kart wojen nie uległa jednak zmianie, po prostu je podmieniono. W połączeniu z zakazem poświęcania jednostek i osłabionym Napoleonem, wojny straciły na sile rażenia. Świętą wojnę, zgodnie z tym, co mówią autorzy, usunięto z dwóch powodów: była zbyt wyniszczająca dla przegranego, potrafiła obrócić w perzynę całą cywilizację, co powodowało załamanie nerwowe zamiast satysfakcji z rozgrywki (bo rozgrywka, czy wygrana, czy przegrana – zawsze powinna być satysfakcjonująca) oraz uniemożliwiało podniesienie się z kolan. Drugi powód był zaś ideologiczny. Jak wspomniałam, autorzy mówią zdecydowane „nie” panoszącemu się obecnie terroryzmowi i nie zamierzają propagować jego podwalin.

Wojna o kulturę opłaca się dla równowagi ciut bardziej, bo w wypadku wygranej otrzymujemy dodatkowe i pewne 5 punktów. Więc opłaca się ją rozpętać nawet dla małej przewagi.

Wojny nie są już więc jęzorem uwagi. A co z agresjami?

Grabieże na wszystkich poziomach staniały o 1 akcję.

Największa zmiana dotyczy jednak Najazdów. W poprzedniej postaci ich celem stawały się budynki stojące na JEDNEJ karcie. Graczowi słabemu nie opłacało się zatem inwestować w wysoki poziom budynków, bo byle jaki Najazd i było pozamiatane – tracił np. cały przyrost żarówek. Kłóciło się to z ideą gry, która polega na jak największym rozwoju. W nowej postaci Najazd może zniszczyć co najwyżej 2 budynki (wcześniej też 3) i wręcz NIE MOŻE skierować się przeciwko dwóm budynkom poziomu III. Tym prostym manewrem zachęcono do inwestowania w rozwój, bo teraz kumulowanie budynków na wysokich poziomach pozwala chronić swój dorobek.

Zniewolenie (epoka I) – przeciwnik nadal traci 1 populację, ale atakujący zabiera 2 żarówki i 2 surowce zamiast 3 surowców.

Pojawiło się Skrytobójstwo, które połączyło Sabotaż i Infiltrację. Mamy więc teraz wybór, czy chcemy zabić lidera przeciwnika, czy zniszczyć mu cud w budowie. Dobra zmiana. Także koszt się zmienił – z ruchomego (zależnego od poziomu celu) na stały wynoszący 2 akcje militarne.

Dwie najpowszechniejsze agresje

Dwie najpowszechniejsze agresje

TAKTYKI

W sferze taktyk spore nowinki. Taktyki przestają być kwestią indywidualną, nie jesteśmy już zależni od czerwonej karty, która przyszła nam na rękę. Zagrana taktyka w jednej turze ląduje na nowej planszy militarnej na początku naszej kolejnej tury.  I taką leżącą na środku stołu formację mogą skopiować pozostali gracze. Za cenę 2 akcji militarnych adaptują tę taktykę po prostu do swoich celów. Gracze oznaczają wykorzystywana aktualnie taktykę specjalnym znacznikiem swojego koloru. Jednocześnie, nie opłaca się wystawiać taktyki, jeśli sami nie jesteśmy do niej przygotowani.

Podsumowując, zagrywając po staremu taktykę z ręki płacimy standardowy koszt 1 AM. Natomiast mamy też możliwość użycia taktyki zagranej przez innego gracza, ale za cenę 2 AM. Zyskaliśmy większą niezależność od ręki, większą elastyczność. A większa elastyczność prawie zawsze oznacza zmiany na plus. Nie znam natomiast zasad rządzących rotacją taktyk na planszy. Na pewno jest na niej miejsce na co najmniej tyle taktyk, ilu graczy uczestniczy w rozgrywce. Ale nie mieliśmy takiej sytuacji w grze online, żeby można było zaobserwować, co się dzieje, gdy niektórzy gracze porzucają stare i wprowadzają zupełnie nowe taktyki. To stanie się jasne po lekturze instrukcji.

Karta obrony / kolonizacji oraz przykłady taktyk epoki I

Karta obrony / kolonizacji oraz przykłady taktyk epoki I

Co do samych kart taktyki, to jest ich teraz fizycznie mniej, co przy nowych zasadach jest jak najbardziej zrozumiałe i sensowne. Pomimo tego, że w polskim pliku pdf obecna jest nadal karta Lekkiej kawalerii, to spis kart na BGO pomija tę taktykę zupełnie, więc chyba zdecydowano się ją wyrzucić w ostatnim momencie. Niektóre taktyki zostały zaś osłabione: Armia klasyczna (8/4 zamiast 9/5); Armia napoleońska (7/4 zamiast 8/4), a Fortyfikacje dla odmiany wzmocnione (5/3 zamiast 4)…

Tak, Fortyfikacje zyskały nagle także obniżoną wartość taktyki, co jest zaskakujące. Obniżona wartość obowiązywała w przypadku, gdy jakakolwiek jednostka objęta taktyką pochodziła z epoki starszej od karty taktyki o więcej niż 1 epokę. W skład Fortyfikacji wchodzą 2 jednostki artyleryjskie, więc było to niemożliwe. Podobny przypadek dotyczy Mobilnej artylerii, ale w jej przypadku obniżona wartość taktyki jest możliwa w połączeniu z nowym działaniem Czyngis-chana (jeśli wciągnie w taktykę Wojownika). Czy na Fortyfikacjach jest zatem błąd? Czy może zasady używania taktyk zmieniły się jeszcze bardziej? A może to po prostu przygotowanie pod nowych liderów z przyszłych dodatków?

Nowe oblicza Fortyfikacji i Mobilnej artylerii (Dotychczas Samobieżnej)

Nowe oblicza Fortyfikacji i Mobilnej artylerii (Dotychczas Samobieżnej)

PAKTY

W przypadku paktów tylko te, które uwzględniały w swoim działaniu siłę militarną, zredukowano właśnie pod względem jej wartości. Wszystko inne pozostało bez zmian.

Pakty epoki I

Pakty epoki I

PODSUMOWANIE

Trzy rozgrywki online nie dają oczywiście jeszcze pełnego obrazu wpływu zmian na grę. Czy przenicujemy swoje przyzwyczajenia z ponad 100 partii? Czy wszystko jest lepiej zbalansowane? Z przeprowadzonej analizy, która samej mnie dała szersze spojrzenie na intencje autorów, wynika przede wszystkim jeden wniosek: wzmocniono rozwój kulturalny.

Dotychczas w grze o kulturze mało bowiem kto inwestował… w kulturę! Ważniejsze były „żarówki” i aby nie odstawać militarnie. Praktycznie zawsze ktoś komuś wypowiadał wojnę i rozgrywki często stawały się próbą sił i wyczekiwaniem momentu do ataku. Na wojnach i agresjach oraz na kartach wpływów z epoki III budowało się swoją potęgę. Teatry (szczególnie te wczesne) były częstą fanaberią, nieroztropnym marnotrawieniem środków. Teraz, zostały mocno podrasowane, co przy zmniejszonym znaczeniu wojen, powinno sprawić, że gracz słabszy militarnie, ale dobrze rozwinięty kulturalnie nie musi już czekać na końcówkę gry jak na ścięcie i nie jest tylko widzem rozgrabiania swojego majątku.

Nowa wersja premiuje także żelazną konsekwencję. Zlikwidowano limity przyrostu nauki, przyrostu kultury, punktów nauki oraz siły militarnej. Możemy zostać monopolistami w danej dziedzinie i na tym elemencie próbować budować podwaliny swojej potęgi.

Czekam niecierpliwie na swój egzemplarz „stołowy”. Możecie się więc spodziewać za jakiś czas recenzji, tym razem obejmującej wnioski, jak zmiany graficzne i nowy rozmiar kart sprawdzają się w praktyce. No i przede wszystkim, jak wszelkie zmiany wpłynęły na nasze poczynania w grze. Teraz, będąc w pełni świadomymi, jakie zmiany zostały poczynione, będzie nam łatwiej spróbować nowych strategii. A Wy dowiecie się tego jak tylko rozegramy przyzwoitą liczbę partii.

P.S. Czekam też niecierpliwie na zapowiedziany w kulisach dodatek! Przechodzi on jeszcze liczne testy, ale na pewno będzie obejmował nowych liderów i cuda. Ale czy nowych – starych znanych z dotychczasowych dodatków, czy całkowicie nowych – nowych? Tego jeszcze mi nie wiadomo.

 

3 komentarze

  1. Avatar

    Zapowiada się smakowicie, dzięki Veridiana za obszerny raport :)

  2. Avatar

    Dzięki za podsumowanie, teraz już wiem że omijana szerokim łukiem Cywilizacja zagości na stole.

  3. Veridiana

    Cieszę się :) choć zanim doczytałam do końca sądziłam, że zobaczę „… że omijana szerokim łukiem Cywilizacja nadal będzie omijana, a może nawet łuk się zwiększy ;) co takiego kolegę przekonało?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.
Cookies settings
Accept
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

Privacy Policy

What information do we collect?

We collect information from you when you register on our site or place an order. When ordering or registering on our site, as appropriate, you may be asked to enter your: name, e-mail address or mailing address.

What do we use your information for?

Any of the information we collect from you may be used in one of the following ways: To personalize your experience (your information helps us to better respond to your individual needs) To improve our website (we continually strive to improve our website offerings based on the information and feedback we receive from you) To improve customer service (your information helps us to more effectively respond to your customer service requests and support needs) To process transactions Your information, whether public or private, will not be sold, exchanged, transferred, or given to any other company for any reason whatsoever, without your consent, other than for the express purpose of delivering the purchased product or service requested. To administer a contest, promotion, survey or other site feature To send periodic emails The email address you provide for order processing, will only be used to send you information and updates pertaining to your order.

How do we protect your information?

We implement a variety of security measures to maintain the safety of your personal information when you place an order or enter, submit, or access your personal information. We offer the use of a secure server. All supplied sensitive/credit information is transmitted via Secure Socket Layer (SSL) technology and then encrypted into our Payment gateway providers database only to be accessible by those authorized with special access rights to such systems, and are required to?keep the information confidential. After a transaction, your private information (credit cards, social security numbers, financials, etc.) will not be kept on file for more than 60 days.

Do we use cookies?

Yes (Cookies are small files that a site or its service provider transfers to your computers hard drive through your Web browser (if you allow) that enables the sites or service providers systems to recognize your browser and capture and remember certain information We use cookies to help us remember and process the items in your shopping cart, understand and save your preferences for future visits, keep track of advertisements and compile aggregate data about site traffic and site interaction so that we can offer better site experiences and tools in the future. We may contract with third-party service providers to assist us in better understanding our site visitors. These service providers are not permitted to use the information collected on our behalf except to help us conduct and improve our business. If you prefer, you can choose to have your computer warn you each time a cookie is being sent, or you can choose to turn off all cookies via your browser settings. Like most websites, if you turn your cookies off, some of our services may not function properly. However, you can still place orders by contacting customer service. Google Analytics We use Google Analytics on our sites for anonymous reporting of site usage and for advertising on the site. If you would like to opt-out of Google Analytics monitoring your behaviour on our sites please use this link (https://tools.google.com/dlpage/gaoptout/)

Do we disclose any information to outside parties?

We do not sell, trade, or otherwise transfer to outside parties your personally identifiable information. This does not include trusted third parties who assist us in operating our website, conducting our business, or servicing you, so long as those parties agree to keep this information confidential. We may also release your information when we believe release is appropriate to comply with the law, enforce our site policies, or protect ours or others rights, property, or safety. However, non-personally identifiable visitor information may be provided to other parties for marketing, advertising, or other uses.

Registration

The minimum information we need to register you is your name, email address and a password. We will ask you more questions for different services, including sales promotions. Unless we say otherwise, you have to answer all the registration questions. We may also ask some other, voluntary questions during registration for certain services (for example, professional networks) so we can gain a clearer understanding of who you are. This also allows us to personalise services for you. To assist us in our marketing, in addition to the data that you provide to us if you register, we may also obtain data from trusted third parties to help us understand what you might be interested in. This ‘profiling’ information is produced from a variety of sources, including publicly available data (such as the electoral roll) or from sources such as surveys and polls where you have given your permission for your data to be shared. You can choose not to have such data shared with the Guardian from these sources by logging into your account and changing the settings in the privacy section. After you have registered, and with your permission, we may send you emails we think may interest you. Newsletters may be personalised based on what you have been reading on theguardian.com. At any time you can decide not to receive these emails and will be able to ‘unsubscribe’. Logging in using social networking credentials If you log-in to our sites using a Facebook log-in, you are granting permission to Facebook to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth and location which will then be used to form a Guardian identity. You can also use your picture from Facebook as part of your profile. This will also allow us and Facebook to share your, networks, user ID and any other information you choose to share according to your Facebook account settings. If you remove the Guardian app from your Facebook settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a Google log-in, you grant permission to Google to share your user details with us. This will include your name, email address, date of birth, sex and location which we will then use to form a Guardian identity. You may use your picture from Google as part of your profile. This also allows us to share your networks, user ID and any other information you choose to share according to your Google account settings. If you remove the Guardian from your Google settings, we will no longer have access to this information. If you log-in to our sites using a twitter log-in, we receive your avatar (the small picture that appears next to your tweets) and twitter username.

Children’s Online Privacy Protection Act Compliance

We are in compliance with the requirements of COPPA (Childrens Online Privacy Protection Act), we do not collect any information from anyone under 13 years of age. Our website, products and services are all directed to people who are at least 13 years old or older.

Updating your personal information

We offer a ‘My details’ page (also known as Dashboard), where you can update your personal information at any time, and change your marketing preferences. You can get to this page from most pages on the site – simply click on the ‘My details’ link at the top of the screen when you are signed in.

Online Privacy Policy Only

This online privacy policy applies only to information collected through our website and not to information collected offline.

Your Consent

By using our site, you consent to our privacy policy.

Changes to our Privacy Policy

If we decide to change our privacy policy, we will post those changes on this page.
Save settings
Cookies settings